KÜÇÜK MOTORLAR BAKIM ve ONARIMI-1 HIZAR

Genellikle çimbiçme makinaları ,tırpanlar ,hızarlar ve bazı pompalar küçük benzinli motorlarla çalışır. Bu yazımızda mini yada küçük motorların bakım ve onarımının nasıl yapılacağını işleyeceğiz. Şimdilik hızar motoru ile başladık ancak zamanla ATV'lerdeki gibi daha büyük motorlarada değineceğiz. Elinizde bir küçük motor mevcutsa hızar yada tırpan önemsemeyin zira çalışma matığı ve bakım şekilleri hep aynıdır. El ile çekilerek çalışan yani ilk hareketi manuel alan bu motorlar iki zamanlı ,hava soğutmalı ve karbüratörlüdürler.

Bu motorlarda genellikle bir motor yağ haznesi yoktur. Yağlamayı yakıta karıştırılan yağdan alırlar. Benzine 2T motor yağ karıştırılır ve bu sayede benzinle birlikte yağlamada sağlanmış olur. Yağ oranının ideal karışmaması ,yakıt haznelerinin küçük olması ve sürekli tozlu ortamlarda ikmal yapılması ve uzun süre kullanılmadan beklemesi sıklıkla karbüratörlerinde tıkanmalara ve bujilerde yağlanmalara neden olur. Bu nedenlerle bu motorları verimli kullanmak ,bazen çalıştırmak işkence haline gelebilir.

Şimdi adım adım yapılması gerekenleri inceleyelim.

1. İlk iş ateşleme sistemini kontrol edin. Küçük motorlar sıkça bujilerini yağlarlar. Bujileri söküp iyice temizleyin. Bujinizin tırnak arası mesafesini kontrol ederek değişmesi gerekip gerekmediğine karar verin. Buji tırnak araları sente ile ölçülür ve buna göre ayarlanır. Buji tırnakları kurum bağladı ise kurumu temizleyin. Buji gövdesinde çatlak vs. varmı yokmu kontrol edin. Gerekiyorsa bujinizi değiştirin.

2. Buji kablonuzu kontrol edin. Buji kablosunda ezik vs. bulunmamalıdır. Buji kabloları ve bujiye elektrik veren manyetik üreteç çek bırak mekanizmasının arkasında bulunur. Gerekirse bu mekanizmayı söküp kabloları kontrol edin. Oksitlenme ve yağlanmadan ötürü ateşleme yapılmıyor olabilir. Aşağıdaki resimde çekme mekanizması görülmektedir.

3. Ateşleme mekanizması sağlamsa kabüratör temizliği yapmak gerekebilir. Karbüratörü temizlemek için motor kapağını açın. Aşağıdaki resimlerde parçalar tanıtılmakta hemde adım adım söküm işlemi yapılmaktadır.

Karbüratörü sökerken Gaz ve Jigle tellerini çıkarmakta zorlanabilirsiniz. Bu tür teller bir kıvrım yaparak yuvasına oturur. Oturduğu yuvayı hareket ettirerek belli bir konuma getirdiğinizde teli çekip çıkarabilirsiniz.

Yukarıda devir ayar vidaları üzerinde iki harf yazılıdır. H ve L. H yazan vida High yani yüksek devirde motorun en fazla hangi devire kadar devirleneceği ayarlanır. Ayar yaparken tam gaz durumunda ayarlanmalıdır. Motor devrini gereğinden fazla ayarlamayın yakabilirsiniz. En azından motor ömründen yersiniz. L yazan vida ise low yani düşük devir vidasıdır. Motorun en düşük hangi devire kadar ineceği ayarlanır. Rolantide çalışırken ayar yapın. Bu vidalar son derece hassastır. Tornavidanın en ufak hareketine tepki verir. Ayar yaparken çok dikkatli olun. Kelebek ayar vidası diye isimlendirdiğimiz vida ise karbüratör içerisinden görünen 2. karbüratör boğaz kelebeğinin konumunu ayarlar. Vida tam açıkken boğaz kelebeği tam kapalıdır. Jigle gibi iş görür bu durumda. Özellikle ilk çalışmada önemli bir ayardır. Ayarı kaçarsa ilk belirti olarak ilk çalışma zorlaşır. Motor rolantide çalışırken motor sesini dinleyerek ayar yapın.

Bu ayarlar doğru yapılmazsa motor gücü düşebilir ,yakıt sarfiyatı artabilir ve motor duman atabilir. Ayar yaparken motor sesi ,motor devri ve egzost dumanına bakılır.

Karburatörü çıkarın. Yukarıdaki ve aşağıdaki resimde görünen parça karbüratördür. Motorunuzun yakıt hava karışımı ,gaz ve devir ayarları buradan yapılır. Karbüratör bünyesinde son derece ince yakıt kanalları vardır. Bu kanallar tıkanırsa motorunuz asla çalışmaz ,hafif bir tıkanma ise düzensiz çalışmalara neden olur. Bizim bu kanalları olası bir tıkanıklığa karşı açmamız yada temizlememiz gerekecek. Bunun için karbüratörü açıyoruz.

Not: Kanalları açmakta kesinlikle metal tel vs. kullanmayın. Mecbur kalırsanız plastik yada ahşap kullanın.

Aşağıda karbüratörde yakıt sirkülasyonunu yapan mekanizma görülmekte. Diyafram motor çalışırken ileri geri hareket ederek yakıt pompası diye isimlendirdiğimiz pistona hareket verir ve bu piston yakıt debisini artırır yada azaltır. Pompa kuvvet kolu diye isimlendirdiğimiz uzun parçacık altında bir yay barındırır ve sirkülasyonun sürekliliğini ve dengesini sağlar. Yay deforme olduysa yada kuvvet kolu zamanla yay yuvasına yapışık bir hal aldıysa karbüratörünüz özellikle rolantide yakıt karışımını ayarlayamaz. Çoğu rolanti sorununun altında bu meknizma vardır. Yayı değiştirin yada çıkarıp elinizle biraz uzatıp tekrar yerine takın. Kuvveti aktarak kuvvet kolu diye isimlendirdiğimiz parçayıda hafifçe yukarı kaldırın. Diyaframın metalik kısmı pistona doğru bakacak (montaj sırasında yönünü unutursanız hatırlatalım).

Karbüratörün diğer tarafı.

Bu adımlarla karbüratörü tamamen parçalamış olduk. Karbüratör gövdesindeki yakıt kanallarını görmektesiniz. Bu kanallardan tıkanmaya en meyilli olanı yakıt memesi dediğimiz karbüratör boğazına açılan ve yakıtı karbüratör boğazına aktaran kanaldır. Temizlik için tüm parçaları benzin yada mazota basıp bir müddet bekletin. Bu tortuları yumuşatacaktır. Daha sonra bir yağ sökücü sprey yada temizlik spreyi ile tüm kanalları temizleyin. Biz WD40 tavsiye ederiz. Spreyin hortumunu deliklere sokup tüm deliklere spreyi basın. Bu şekilde temizliği bitirin ve karbüratörü temizledikten sonra tekrar toplayıp yerine takın.

4. Hızarlarda zinciri yağlayan bir mekanizma vardır. Hızarda zincir için yağ olduğundan emin olun.

Kolay Gelsin.