KOMPRESYON TESTİ

Kompresyon testi yanma olayının meydana geldiği yanma odasındaki basınç kayıplarını ölmekte kullanılır. Kompresyon testinin temel mantığı çalışan motorda yanma odasındaki basıncı ölçmektir. Ölçülen basınç markadan markaya değişen aralıkların dışında ise motor komresyon veriyor denir. Bunun anlamı yanma odasında yanma ile oluşan basıncın sübaplardan yada segmanlardan dışarıya kaçtığıdır. Bu durumda aracınızın çekişi düşecek ,yakıt sarfiyatı artacak ve ileriki dönemlerde yağ yakmaya ve egzostan duman atmaya başlayacaktır. Kompresyonun (yanmış sıcak basınçlı gazın) araç karteline gelmesi halinde hararetede neden olabilecek bir durumdur.

Kompresyonu anlamanın en garantili yolu kompresyon testi yapmaktır. Ancak pratik olarak segmanlardaki kaçağı anlamak için motor yağ çubuğunu ceker ve motora iyice gaz verirsiniz. Eğer yağ çubuğunun girdiği delikten sıcak gaz ve buharlar geliyorsa ,yağ parçacıkları çıkıyorsa motorunuz kompresyon veriyordur. Sorun hangi piston grubunda anlamak için kompresyon testi yapılır. Segmanlardaki kaçağı anlamak içinde motora yağ koyulan ,kürbüratör kapağı üzerindeki kapak açılır. Burada yağ sıçramaları olabilir zira kam mili (eksantrik mili) sürekli harket halindedir ve normal bir durumdur. Motora gaz verilir ve kapaktan yanmış sıcak gaz ve buhar gelip gelmediğine bakılır. Eğer geliyorsa sübaplarda kaçırma vardır. Bunun nedeni bozuk sübap ayarı olabileceği gibi segman ve yataklarındaki aşınmalarda olabilir. Özellikle LPG li motorlarda ikinci seçenek daha sık karşılaşılır bir durumdur.

Şimdi gelelim kompresyon testinin nasıl yapıldığına ;

1. Bujiler çıkarılarak kompresyon adaptörü buji yerine takılır. Adaptör esasen bir manometreden ibarettir. Amaç silindir içerisindeki basıncı ölçmek. Motora marş ile hareket verilir. En az 4 strok motor çevrilir ve basınç değerleri her piston için ayrı ayrı kaydedilir. Kompresyon testi sıcak motorda yapılır.

2. Ölçülen ilk değer düşük ,sonraki değerler giderek yükseliyor ise segmanlar aşınmış demektir. Emin olmak için silindirin içerisine motor yağ numarasının bir yada iki üstü kalınlıkta yağ sıkılır ve ölçüm tekrarlanır. Değerlerde artış varsa kompresyonun segmanlardan olduğu kesinlik kazanır.

3. İlk okunan değer düşük ancak sonraki değerler normal yada normale çok yakınsa kaçak segmanlardandır.

4. İlk değer düşük sonraki değerlerdede herhangi bir toparlanma yok ise sübapların arızalı olduğu düşünülür. Kesin sonuç için yine pistona bir numara kalın yağ ilave edilir ve ölçüm tekrarlanır. Basınçlarda önemli bir artış olmuyorsa (5-10 lb/inc2 arası basınç artışı doğaldır) segman arızası sonucu kesinlik kazanır.

NOT: Bitişik iki silindir arasında silindir kapar contasında yanma varsa aynen 4. madde gibi tepki verir. Silindir kapak contası kaçaklarını başka bir yazımızda ele alacağız, şimdilik özetle böyle bir sorun varsa kartelde su birikmesi olur ,motor yağının yapısı bozularak grimsi çamurlu bir hal alır ve motor suyu seviyesi sürekli düşer diyebiliriz.

5. Basınç değerleri normalden yüksek ise yanma odasının kurum bağladığını ve yanma odası hacminin düştüğünü anlarız. Fazla kalın yağ kullanımıda bu gibi sonuçlara neden olabilir.

6. Basınç hızla katolog değerine yükseliyor ve silindirler arası basınç farkı 10 lb/inc2 den az ise motor normaldir.

Kompresyon Testi İşlem Sırası :

1. Motor çalışma sıcaklığına kadar ısıtılır. 2. Motor durdurulur ve bujiler bir tur gevşetilip tekrar çalıştırılır ki buji çevresinde kurumlaşma varsa dökülsün. 3. Motoru durdurup tüm bujileri sökün. 4. Hava filtresini çıkarınız, gaz kelebeğini tam açınız.

5. Bobinden distiribütöre giden yüksek gerilim kablosunu şasileyinizki çalıştırmada elektrik arızalarına neden olmasın.

6. Yukarıda resmi görülen kompresyon test adaptörünü 1. buji girişine bağlayın. Manometreyide adaptöre monte edin.

7. Bağladığınız silindir 4 defa sıkıştırma yapacak kadar motoru çeviriniz. (Marşa basarak). Okunan basınç değerlerini not edin.

8. Tüm silindirlere aynı işlemi yapın.

9. Değerlerde düşüklük varsa silindirlere motor yağının bir üstü kalınlıkta yağ basıp tekrar ölçüm yapınız.

10. Değerleri yukarıda belirttiğimiz kıstaslara göre yorumlayın.

Bu testi kendi imkanlarınızla yapma ihtimalinizin düşük olduğunun farkındayız. Bu yazıyı yazmamızın nedeni kendisine usta diyen bazı uyanıklarca kazıklanmanızı önlemek. Değerlerin yorumunu ve işlemin nasıl yapıldığını bilirseniz kimse sizi kandıramaz. Normalin üzerinde masraf çıkaramaz.

Kolay Gelsin.