KUMPAS KULLANIMI

Kumpalslar daha çok oto sanayinde kullanılan ,milimetrenin yüzde birine kadar hassasiyetle ölçüm yapabilen ölçüm aletleridir. Kumpasla derinlik ,iç ve dış çap gibi ölçmeleri yapabilirsiniz. Son zamanlarda dijital kumpaslar üretilmiştir ,okumayı dijital olarak yapmaktadır. Biz mekanik kumpaslar üzerinden okumayı işleyeceğiz.

1/10 mm verniyer taksimatlı kumpaslar 1/20 mm verniyer taksimatlı kumpaslar 1/50 mm verniyer taksimatlı kumpaslar piyasada sıklıkla kullanılmaktadır.

Örneklerle açıklayalım. 1/10 verniyerli bir kumpasımız olsun. Bu milimetrenin 1/10 u hassasiyette ölçü alabiliriz demektir. Yani 10,1 cm yi ölçebiliriz. Ölçeceğimiz cismi kumpasın çenesiyle dik bir şekilde tutarız. Tam dik tutmak ölçü almada önemlidir. Kaymalar ölçümüzün hatalı olmasına sebep olurlar. Verniyerin üzerindeki "0" çizgisi cetvelde kaç mm yi gösteriyorsa ölçümüzün mm cinsi ifadesi o dur. 12 mm yi gösteriyor olsun. Şimdi milimetreden küçük ölçüyü almak için verniyer üzerindeki çizgilerden hangisi cetveldeki herhangi bir ölçü çizgisiyle çakışıyor bunu bulmamız lazım. Cetveldeki herhangi bir çizgi örneğin verniyerdeki 6 sayısıyla kafa kafaya çalışıyor olsun. Demekki ölçümüz 12 + 0,6 = 12,6 mm lik bir cisim ölçmüşüz.

1/20 hassasiyetli bir kumpasımız varsa bununla milimetrenin 1/20 sini ölçebiliriz. Yani 0.05 mm yi ölçme şansımız vardır. 1/20 lik bir kumpasın verniyerinde 20 ye kadar rakamlar vardır. Tıpkı 1/10 luk kumpastaki gibi verniyer ile cetvel üzerindeki çakışmayı arayacağız. Çakışan çizginin değerini verniyerden okuyacak ve bu değeri hassasiyetimizle yani 0.05 ile çarpacağız. Verniyerin "0" çizgisi 12 mm de durmuş ve birazcık geçmiş olsun. Verniyerdede 7 yı gösteren cizgi cetveldeki bir cizgiyle kafa kafaya çakışmış olsun. Bu durumda ölçümüz = 12+ 0.05x7 = 12,35 mm dir.

1/50 hassasiyetli kumpaslardada durum aynıdır. Sadece daha hassastırlar. Hassasiyetleri 1/50 = 0.02 mm dir. Yani bu kumpasla 12,02 -12,04 -12,06 gibi değerleri okuyabiliriz. Okunmasında tek değişen 1/20 lik kumpaslarda çarptığımız hassasiyet yerine 0.02 ile çarpmaktır. Bir örnek verecek olursak Verniyerin "0" çizgisi 12 mm de durmuş ve biraz geçmiş olsun. Verniyerdeki 13 rakamıda cetveldeki herhangi bir çizgi ile kafa kafaya çakışmış olsun. Ölçümüz 12+0.02x13=12,26 mm dir.

Kolay gelsin.