LEHİMLEME ÜZERİNE :
Lehim Tellerine Genel Bakış : Lehim telleri içerisinde kalay ve kurşun barındırır. Telin içerisindeki kalay miktarı arttıkça telin kaliteside artar. Kalay miktarı fazla olan kaliteli bir tel kolayca erir. Piyasada lehim telleri 0.75mm ,1 mm ,1.2 mm ,1.6 mm gibi ebatlarda satılır. Makaralı ve tüplüleri mevcuttur.
Lehim Pastası ve önemi : Lehim pastaları kusursuz bir lehimleme için önemlidir. Pastanın işlevi sanıldığı gibi sadece erimiş lehimin kolay nufuz etmesini sağlamak ve tabancaya yapışmasını önlemekten ibaret değildir. Esas işlevi tabancayla ısınan iletkenlerin yüksek ısı nedeniyle korozif hale gelerek oksitlenmesini önlemektir. Pasta eriyerek iletkenler üzerinde koruyucu bir tabaka oluşturur ve lehimleme sırasındada buharlaşarak kaybolur. Ayrıca pastanın pas sökücü özelliğide vardır. Lehimin iletkene tam nufuz etmesinide sağlar.
Havyalar : Havyalar lehimi eriterek iletkenleri birleştirmede kullanılan ısı yayıcılardır. 200 ila 500 derece arasında ısı yayabilirler. Güçleride 5 watt ila 300 watt arası değişmektedir.
Piyasada çok çeşitli havyalar mevcuttur.
Kalem Havya (Havya sıcaklığı değişken-Uçlar değişebilir) İstasyon Kalem Havya (havya sıcaklığı sabit)
Tabanca Havya Gazlı Havya
Lehimleme : 500 Derecenin üzerinde eriyen lehimlerle yapılan lehimlemeye sert ,altındaki lehimlemeye yumuşak lehimleme denir. Lehimlemede dikkat edilmesi gereken hususlar sırasıyla şunlardır ;
1. Lehimlenecek yüzeyler zımpara yada çakı ile iyice temizlenmelidir.
2. Havyanın ucu temiz olmalıdır.
3. Önce lehimlenecek parçaya bir miktar pasta sürülmelidir.
4. Havyanın lehimi kapmaması için lehimlemeden önce havyaya bir miktar tel bastırılıp eritilir.
5. Havya ucu lehimlenecek iletkene bastırılıp pasta buharlaşana kadar beklenir. Bu arada havyadaki lehim iletkene nufuz edecektir. Lehim az geldi ise ısınan yüzeye bir miktardaha lehim ilave edilir.
6. Bazı kullanıcılar lehimi havyanın ucuna değdirerek havyanın ucuna
bir miktar lehim almakta ve sonra ucu lehimin yapılacağı yere değdirmektedir. Bu durumda
lehim çok ısındığı için özelliği kaybolabilir. Ayrıca lehimin yapılacağı alan tam
ısınmayabilir. Bunun için tekrar edelim ki, lehimin yapılacağı yer havya ucuyla ısıtılmalı bu
sırada lehim ısınan yere değdirilerek erimesi sağlanmalıdır. Lehimlenecek bazı elemanlar
lehimleme sırasında oluşan sıcaklıktan dolayı bozulabilir. Bu durum özellikle yarı iletkenler
için geçerlidir. Lehimleme sırasında bu elemanların ısınmalarını önlemek için lehimlenen
bacak kargaburun ya da cımbız ile tutulmalıdır. Kargaburun veya cımbız ısıyı yayarak
elemanın aşırı ısınmasını önler.
7. İletkenlerin ,devre elemanlarının uç kısımları önceden lehimlenmeli ,sonra monte edileceği yere ikinci kez lehimlenmelidir. Bu sayede lehiminiz çok sağlam olur ve lehimlemek kolaylaşır.
Elektronik Devre Elemanlarının Lehimlenmesi : Direnç, kondansatör, transistor, diyot gibi devre elemanları bir devre oluşturmak üzere
baskı devre ya da üniversal plaket üzerine lehimlenerek birleştirirler. Bu elemanların baskı
devre ya da üniversal plaket üzerine lehimlenmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar
şunlardır:
Öncelikle direnç, kondansatör gibi elemanların bacakları düzeltilmelidir.
Eleman direnç, diyot gibi bir malzemeyse bacaklar lehimlenecek deliklerin
arasındaki mesafe dikkate alınarak kargaburun yardımıyla 90 derece bükülür.
Elemanı tanıtan yazı, işaret vb. üste gelmelidir.
Plaket üzerinde dirençler renk kodları, kondansatör uçları soldan sağa ya da
aşağıdan yukarıya gelecek şekilde monte edilmelidir.
Direnç, diyot gibi elemanların plaket üzerinde kalan uçları eşit ve en az 2 mm
uzunluğunda olmalıdır. Bu elemanlar plakete çok yakın ve paralel
lehimlenmelidir. l Watt değerinden daha düşük güçlü dirençler ve diyotlar
plakete temas edecek şekilde lehimlenirler.
Kondansatör, transistor gibi elemanlar plakete lehimlenirken plaketle eleman
arasında 3-6 mm mesafe bulunmalıdır.
Transistor bacakları asla çapraz lehimlenmemelidir. Yarı iletkenler ısıya karşı
hassas olduğundan bunlar lehimlenirken bacakları cımbız ya da kargaburunla
tutularak ısı dağıtılmalıdır.
Entegreler doğrudan doğruya plakete lehimlenmemeli, entegre soketi
kullanılmalıdır.
Lehimlemeden sonra elemanın bacağının artan kısmı kesilmelidir.
Lehim Sökme ve Lehimin Temizlenmesi : Direnç bacakları gibi yada benzeri uygun yerlerde lehim cımbız yada kargaburunla alınabilir. Havyada iş görebilir ancak entegreler gibi çok bacaklı elemanları sökmek için tüm bacakları kurtarma ihtimali yoktur. Bunun için lehim emme fitili yada lehim pompası kullanılır. Lehim önce ısıtılarak eritilir, sonra bu aletler ile emilerek devreden temizlenir.
Lehim Pompası Lehim Emme Fitili
Lehim Sökme İstasyonu
|