YAPRAK DÖKEN TÜRLERİ

Kışın yaprak döken türlerin genel adıdır.

 

HUŞ :    

Fakir toprak dahil her çeşit toprakta yetişen bu ağaç yapraklarını döker. Hafif yapraklanması ve gümüşi beyaz kabuklarıyla son derece dekoratif bir ağaçtır. Sonbaharda altın sarısı yaprakları ve bembeyaz gövdesi ile tam bir görsel şölen sunar. Amerikan sarmaşığı ile dikildiğinde sonbahar boyu kırmızıya dönen Amerikan sarmaşığı ile altın sarısı huş yaprakları enfes görünür. Huş hızlı büyüyen bir ağaçtır. Suyu sever. Yüksek rakımlara kadar çıkabilir. Taban suyundan fazla etkilenmez. 20-25 metreye kadar boylanabilir. Tohum ve çelikle üretilebilir.  Tabandan çok dallı- gövdeli büyümesi sağlanırsa daha estetik bir görüntü elde edilebilir.

AT KESTANESİ :

At kestanelerinin Beyazın dışında, kırmızı, sarı ve pembe çiçek açan türleri de vardır. Çiçekleri yaklaşık 20 cm ebatlarında ve oldukça güzellerdir.  Anavatanı Balkanlardır. At kestaneleri suyu seven bir türdür. Ancak kuraklığada dayanabilirler. Fazla toprak seçmezler. Ilıman iklimlerden hoşlanmasına karşın soğuğa dayanıklıdır. Yaz aylarında direk güneş alan at kestanelerinin yapraklarında güneş lekeleri görülür. Yarı gölgede daha sağlıklı yetişirler. 25 metreye kadar boylanabilen heybetli ağaçlardır.  Çelik ve tohumla üretilebilir.

AİLANTHUS :

Ailanthuslar -halk arasında kokar ağaç olarakta bilinir. En kötü toprak şartlarında bile yetişebilir. Çöp kenarları için bile uygundur. Kışın aşırı soğuklara dayanabilir. Yazları ise kurağa nispeten dayanıklıdır. Kuvvetli budamaya gelir. Zararlısı ve hastalık derdi yoktur. Son derece hızlı büyür. Odunu fazla dayanıklı değildir.  Tohumdan ve çelikten üreyebilen ailanthuslar son derece yayılıcı bir türdür. Bu nedenle karadeniz gibi sulak yerlerde istilacı olabilir. Kazık ve saçak kök geliştirirler. Yaprağı ezildiğinde çıkardığı kokudan ötürü ahır hayvanları dahil yaprağını yemez. Açık araziye dikilecekse bu husus büyük avantaj sağlayacaktır. En hızlı büyüyen ağaç türlerindendir. Son derece dayanıklı ağaçlardır. 25-30 metreye kadar boylanabilir.

GÜLİBRİŞİM :

15 Metreye kadar boylanabilen nispeten küçük ağaçlardır. -20 Derece kadar soğuğa dayanabilir. Geç donlara duyarlıdır. Yaz ortalarında enfes çiçekler açar. Taze, serin, derin ve iyi drenajlı topraklarda optimal gelişim gösterir. Ağır topraklar ile kurak, kuru ve kumlu topraklarda yetiştirmeye uygundur. Kireci sever. Sıcak ve kurak iklimlere dayanıklıdır. Ilıman bölgeleri sever. Işığı seven bir türdür. Alt dalları budanmazsa çalı formuna döner. Son derece estetik bir türdür. Ağacın aslı İrandır. Üretiminde tohumla üretim esastır. İnce yaprakları akşamları kapanmaya başlar ve güneş gördüğünde açılırlar. Yayvan kök sistemine sahiptirler.

 

 

 

ERGUVAN :

10 Metreye kadar boylanabilen ,çalı formunda bir ağaçcıktır. Baharda açan enfes çiçekleri ve kokusuyla meşhurdur.  En önemli özelliğide havadaki azotu toprağa bağlamasıdır. Bu nedenle toprağın kalitesini ve verimini artırır. Işığı severler ancak yarı gölgedede iyi gelişirler. Ekstrem donlardan etkilenebilirler. Budamaya yatkındır. Genç yaşlarda hızlı büyürken ileri yaşlarında büyümesi yavaşlar.  Yayvan kök yapar ve köklerinin sıkışmasını sevmez.  Odun ve tohumla üretilebilirler.

SİGARA AĞACI :

Kuzey Amerika kökenli bir ağaçtır. Humuslu taze toprakları sevsede kurak ve kumlu hatta balçıklı topraklardada yetişirler. Killi topraklara uygundur. Kışın -15 dereceye kadar dayanabilirler. Şiddetli donlardan zarar görebilirler. Ilıman iklimleri sever.  10 Metreye kadar genişleyebilen yayvan bir tepe yaparlar. İsmini fasülye gibi aşağı doğru sarkan ,uzunluğu 60cm yi bulan tohumlarından alır.  Budamaya yatkındır. Işığı sevsede yarıgölgeyede yatkındır. Kısa ömürlü bir ağaçtır. Üretimi tohumla yapılır.

ÇINAR YAPRAKLI AKÇAAĞAÇ :

Avrupadan İrana kadar yayılış gösterir. Yaprakları çınar yaprağına benzemesine karşı bir Akçaağaç türüdür. Toprak isteği yönünden seçici değildir. Kiraçlı ve ağır killi topraklara gelir. Donlara dayanıklıdır. Soğuktan pek etkilenmez. Fazla kuraklığa gelmesede nispeten dayanır. Su bulursa hızlı yetişir. 30 Metreye kadar boylanır. Işık-yarı gölge ağacıdır. Böcek ve mantar hastalıklarına dayanıklıdır. İyi bir park bahçe ağacıdır. Başlarda hızlı büyür. Büyüdükçe büyümesi yavaşlar. Üretimi tohumla yapılır. Yaprakları beyaz motifli ,kırmızı tonlarında çeşitli varyetleri mevcuttur. Hava kirliliğinden fazla etkilenmez.

ÇINAR :

Hava kirliliğine dayanıklı ,uzun ömürlü bir ağaçtır. Geniş gölge yapar. Gölgeleme için son derece uygun ağaçlardır. Suyu sever ve taban suyuna dayanabilir. Yetişkin çınarlar şiddetli donlara dayanıklıdır.  Fazla toprak seçmez ancak derin toprakları sever. Nemi çok seven bir türdür.

 

AKÇAAĞAÇ :

Onlarca çeşit alt türü olan bir türdür. Park ve bahçelerde sıklıkla kullanılırlar. Kırmızı yapraklı ,bordo yapraklı ,üç renk ,beyaz yapraklı envai varyanti vardır. Özellikle sonbahar aylarında renklerinin dönüşümü muhteşemdir. Hermevsim farklı renk tonlarında görünen türleri vardır. Japon bahçelerinde sıklıkla kullanılır. Işık-Yarı gölge ağaçlarıdır. Çoğu türü kuraklığı kaldırabilir. Japon akça ağacı türleri zengin geçirgen ve derin toprak ister. Killi topraklardada gelişebilir.

KARA AĞAÇ :

Ova ve Dağ kara ağacı en çok bilinen iki alt türdür. Son zamanlarda nedeni bilinmeyen bir hastalıktan ötürü nesli tükenme noktasına gelmiştir. Kuraklığa ,şiddetli soğuklara son derece dayanıklıdır. Yoğun gölgesi vardır. Fazla toprak seçmezler. 40 Metreye kadar büyüyebilirler. Tohumdan büyüyen bir orman ağacıdır.

MEŞE :

Meşe, kayıngiller (Fagaceae) familyasının Quercus cinsinden 400 kadar türü arasında yaz-kış yapraklarını dökmeyenleri de bulunan, kerestesi dayanıklı orman ağaçlarının ortak adı.25 m. boya ve 2 m. gövde çapına erişebilen geniş tepeli ağaçlardan, 3-5 m. boya sahip çalılara kadar değişen türleri vardır. Bu bitkilerin gövdeleri düzgün, kabuk önceleri düzgün, sonraları kalın ve yırtılmış durumda olup, esmer renktedir. Kökleri yanlara ve derinlere çok gider. Yaprakları da formları gibi değişkenlik gösterebilir, loplu, dişli ya da düz kenarlıdır. "Palamut" adı verilen silindirik meyveleri bir kadeh içinde yer alır. Bazı türlerinin palamudu büyük ve tırnaklı olur.Meşe, alakarga ve sincabın kışın yemek için toprağa gömdüğü ya da kendiliğinden toprağa karışan pelitlerden ürer. Anadoluda doğal olarak bulunan meşeler genelde kuraklığa ,şiddetli donlara sonderece dayanıklı ağaçlardır. Yavaş büyürler. Bazı türleri su bulunduğu takdirde hızlı büyüme gösterebilir.

DİŞBUDAK :

Dişbudaklar derin toprakları seven türlerdir. Kökleri suya gelir. Kerestesi çok serttir. 30 Metre boya kadar boylanabilir.  Su bulursa hızlı büyür ,kurak bölgelerde yavaş gelişen bir türdür. Bataklık bölgeler için uygundur. Fazla toprak seçmez. Killi topraklara gelir.

OKALİPTUS :

Tüm Ege ve Akdeniz kıyı şeridi boyunca sıcak ve güneşli bölgelerde yetişir. Mersingiller familyasındandır. Ve 300 çeşidi aşkın ağaç türünün genel adıdır. Yeni Zelanda ve ve Avustralya’dan tüm dünyaya yayılmıştır. Genellikle topraktan çok su çektiği için yetiştiği bataklıkları kurutur. Bazı türler 100 metreyi aşabilir, tohumlarıyla çoğalır. Hızlı büyür. Toprağa verdiği bir tür zehir sayesinde kesildiği takdirde yerine dikilen ağaç yetişmez.

AK KAVAK :

Yapraklarının altının beyaz olmasıyla tanınan bir kavak türü.30-40 m'ye kadar boylanır. Beyaz parlak kabukları uzun seneler gövde üzerinde çatlamadan kalır. kabuk üzerinde büyük baklava dilimi gibi koyu renkli lentiseller bulunur.Sürgünlere göre yapraklar farklılık gösterir. Uzun sürgünler üzerindekiler parçalı düzensiz dişli ve alt yüzeyleri beyaz tüylerle kaplıdır. Kısa sürgünler üzerinde bulunan yapraklar ise daha küçük, dairesel olup kenarları düzensiz dilimli dişlidir. Suyu seven ve hızlı büyüyen bir türdür. Şiddetli donlara dayanabilir.  Tuzlu suya dayanıklıdır. Derin toprakları sever. Kuraklığada dayanıklıdır. İstilacı kökleri vardır ,kökler aşırı yayılma yapar. Kısa ömürlüdür. Son derece estetik ağaçlardır.


KARA KAVAK :

30 m'ye kadar boylanan karakavağın tacı geniş yumurtamsı; kabuğu soluk gri renkte, yaşlandıkça oluklaşır. Sürgünler sarımsı renkte tüysüz, düz ve yuvarlaktır. Tomurcuklar kırmızımsı kahverengi yumurtamsı şekilde çok yapışkandır.

Gölgede iyi büyüyeme yapamaz, yetişmesi için nemli toprak gerekir. Hızlı büyüyen bir türdür.

AKASYA:

Akasyalar pembe ,beyaz ,sarı çiçekli türleri olan ,güzel kokulu bir ağaçtır. Kökleri geniş yayılım gösterir. Kuraklığa ,şiddetli donlara ,hastalıklara sonderece dayanıklıdır. Üreme kabiliyeti yüksektir. Uzun ömürlü bir türdür. Toprak seçmez. Taban suyuna ,taşlı ,killi topraklarda yetişebilir.  Bol güneş ister. Son zamanlarda top akasya olarak bilinen türü peysaj amaçlı sıkça kullanılmaya başlanmıştır.

İĞDE :

İğdeler köklerinin suya dayanması ile bilinir. Bu nedenle taban suyunun olduğu yerlerde sıklıkla kullanılır. Şiddetli donlara dayanıklıdır. Budama yapılmazsa çalı formunda büyür. Baharda açan çiçekleri şahane kokar. Baharın habercilerindendir. İğdelerin en önemli özelliği bünyesine böcekleri çekmesidir. İçinde iğde bulunan bir bahçedeki diğer ağaçlar bu nedenle rahat ederler. İğde böcekleri çektiği için doğal olarak kuşlarıda çeker.  Bahçenizde kuş sesleri ve daha az böcek görmek istiyorsanız iğde dikmeyi düşünebilirsiniz. İğdeler toprak isteği yönünden fazla seçici değillerdir. Güneşi severler.

KAYIN AĞACI :

Bir orman ağacıdır. Yaprakları kara ağaca benzerdir ancak daha kalın ve parlaktır. Açık griden koyu griye değişen pürüzsüz bir gövdeye sahiptir. Türkiyede doğu kayını ve avrupa kayını alt türleri vardır. 40 metreye kadar boylanabilir ve uzun ömürlü (150 yıldan fazla)ağaçlardır. Kuzey yarı kürenin kuzey kısımlarında yayılma gösterir. Türkiyedada karadeniz kuşağında sık rastlanır. Fazla toprak seçmez ancak nem ve su isteği yüksektir. Suyu sevsede durağan taban suyundan pek hoşlanmaz. Güneşi pek sevmez. Gölge ve yarı gölge ağaçlarıdır. Koyu gölgede yetişebilen nadir türlerdendir.