TOPRAK TÜRLERİ ve AĞAÇ SEÇİMİ

Hepimizin bildiği üzere bir ağacın sağlıklı yetişmesinde iklim ,güneş ,rakım ve toprak en kritik etmenlerdir. Biz evdeteknik.com sitemizin bu yazısında toprak türlerini ve bu topraklara uygun ağaç türlerini inceleyeceğiz. İncelememizde iklim ve rakım faktörlerine değinmeyeceğizki konu dağılmasın.

Sırasıyla toprak tülerini ve yetiştirebileceğiniz ağaç türlerini inceleyelim

1. Taşlı Topraklar : İçeriğinin %80 inden fazlası taştır. Taşlar sayesinde kolay havalanır ancak toprak içeriğinin düşüklüğünden ötürü fazla besin ihtiva etmezler. Suyuda tutamazlar. Bu nedenle taşlı topraklar dikim için pekte uygun değildir. Ancak en uygun türler Ardıç ,alıç ,akasya ,badem ,yabani armut ,ailanthus hatta toros sediri gibi kuraga dayanabilen ve köklerinden salgıladığı enzimler sayesinde kayaları delebilen kazık köklü ağaçlardır. Halk arasında metre karede beş on taş görüldüğünde o toprağa taşlı densede teknik anamda taş oranı %80 i geçmeden o toprağa taşlı toprak denilemez. Topraktaki taşlar su geçirgenliğini artırma ve havalandırma fonksiyonları nedeniyle belirli bir orana kadar ağaçlar için faydalıdır bile denilebilir.

2. Kumlu Topraklar : Taşlı topraklarda olduğu gibi %80 ve daha fazlası kum olan topraklara kumlu toprak denilir. Teknik anlamda kumlu bir toprakta besinler hızla yıkanır. Bu nedenle besince fakir ve genelde asidik yapıdadırlar. Kumlu topraklar suyuda pek tutamazlar. Ancak bitki köklerinin rahat gelişmesi içinde uygundurlar. Bu tür topraklarda su sorunu yoksa kavak söğüt ailanthus ve cevizler kolay yetiştirilebilir. Gübre takviyesi olmadığında cevizlerin verimi düşecektir. Kumlu bir toprakta su sorununu ve gübre ihtiyacını karşılarsanız ,düzenli takviye ile hemen her tür ağacı yetiştirebilirsiniz. Çünkü kum kök gelişimi için gerekli ve uygun bir yapıtaşıdır. Tek sorunu besince fakirlik ve su tutamamadır.

3. Killi topraklar : Killi toprak içeriğinin yarısından fazlası kilden oluşan topraklardır. Bir toprağın killi olup olmadığını anlamak için nemli bir toprağı sıkın ve bırakın. Şekil alıp bozulmuyorsa o toprak killidir. Killi toprak yapışkandır. Keza toprak kurakta yarılıyor çatlıyorsa killidir. Kil normalde bitkiler için tam bir besin deposudur ancak su geçirmezliği ,kış mevsimlerinde bitki köklerini boğması ,kurakta çatlayarak köklerin hava almasını sağlaması bazik yapısı ve köklerin gelişimi için uygun olmaması nedeniyle pek verimli değillerdir. Genellikle alkali özellik taşırlar. Bu alkalilik toprakta fazlaca besin olduğu halde bitkinin kökleriyle besini almasını önler. Killi topraklar geç tava gelirler. Suyu geçirmekte isteksiz olmalarına rağmen kış mevsimlerinde suyu tuttuklarındada iyi tutarlar ,yani geç kururlar. Bu iyi gibi görülsede bazı ağaçların köklerini boğabilir. Humik asit ve fuvikasitle muamele ederek killi topraklarda alkalilik -bazik yapı giderilip toprak pH ı organik bir şekilde giderilebilir. Ülkemizin özellikle iç kesimlerinde toprak ağırlıkla killidir. Killi topraklarda en büyük sorun taban suyudur. Taban suyu varsa söğüt ,akasya, çınar ,iğde ,kavak türleri ,okaliptus yetiştirebilirsiniz. Direnaj yaparak taban suyuyla mücadele edebilirsiniz. Ancak çam türleri gibi kazık köklü türlerden uzak durun. Taban suyu yoksa humik asitle muamele ederek ve bazı püf noktalarına uyarak istediğiniz ağacı yetiştirebilirsiniz. İlk yapmanız gereken ağaç için olabildiğine geniş ve derin çukur kazmaktır. Kazdığınız çukurdan çıkan killi toprağı en az 1 e 1 oranında kumla ,imkan varsa organik hayvan gübreside ilave ederek karıştırın. Killi topraklar kumla karışarak en büyük sorunu olan geçirimsizlik sorunu kalkacaktır. Leonardit te ilave ederseniz toprağa humik asit vererek asit baz dengesini sağlayarak ağacın besinlerden faydalanmasını sağlayacaktır. Bu şekilde ağaç başı en az yarım m3 toprak çıkarıp hazırlayabilirseniz iklim uydukça istediğiniz ağacı yetiştirebilirsiniz. Ancak en uygun türler olarak kayısı ,armut ,kiraz ,alıç ,badem ,nispeten ayva, ladin ,köknar ,kayın sayabiliriz.

4. Tınlı Topraklar : Yarıdan fazlası kum ,%30 civarıda killi topraktan oluşan topraklardır. Tarım için ideal topraklardır. Kurakta çatlamazlar. Mineralce ve temel elementlerce zengindirler. Tava gelmeleri ve işlenmeleri kolaydır. İklim ve rakım uyduğu sürece tınlı topraklar her tür için uygundur. Organik madde bakımından takviye isteyebilir. Bunu ancak toprak analiziyle anlayabilirsiniz. Pratik bir bilgi olarak toprağı sıkın ve bırakın ,bırakınca yavaş yavaş genleşiyor şişiyorsa organik maddece zengindir.

5. Marnlı topraklar: İçinde kum, kil,çakıl ve humus bulunur. Bağcılık bakımından uygun topraklardır.

6. Humuslu Topraklar : Humuslu topraklar en ideal topraklardır. İçerisinde kum kil çakıl ve organik maddeler içerir. Mineral ve besince zengindir. Su tutma kapasitesi yüksektir. Çürümüş hayvan ve bitki atıklarına humus denir. Humuslu topraklarda iklim ve rakım uygun oldukça herşey yetişir. Sebzecilik ve meyvecilikte ideal toprak türüdür.

7. Kireçli Topraklar : Sulanınca kalın bir kaymak tabakası oluştururlar. Asidik özelliklidir. İşlenmesi zordur. Tarım için pek ideal değildirler. Suyu geçirmek istemezler. Çatlamaya meyillidirler. Kireç oranına bağlı olarak ceviz ve badem nispeten kireci kaldırabilen ağaçlardır. Leonardit ve humik asit kullanımı verimi ciddi etkileyecektir.