MOTOR GEÇ ÇALIŞMA NEDENLERİ

İlk Çalışmayı Zorlaştıran Nedenler :

Konuya başlamadan belirtelim istedik, LPG li araçlar ,sıralı sistemler dahil motor stop ettiğinde LPG tesisatındaki gazı motor yanma odalarına bırakır. Siz motoru tekrar çalıştırmaya çalıştığınızda silindirlerde bir miktar yakıt bulunduğu için motor boğuluyormuş gibi çalışmakta 2-3 saniye zorlanabilir. Bu normal bir durumdur. LPG li araçların bazen ilk marşı aldığında birden devirlenip sonra devrin normale dönmesi bu nedenledir. Uzun süre beklemelerdede LPG tesisatı boşalacağından ve dolması zaman alacağından ilk çalışmada benzeri bir gecikme normaldir.

Keza marş motorunda yastıkların aşınması yada marş kömürlerinin bitmesi gibi hallerde marş motoru motoru yeterli hızda çeviremez ve motor çalışmakta zorlanır. Biz marş sisteminizin ve akünüzün sağlam olduğunu varsayıyoruz.

1. Tıkalı hava kiltresi ve kanalı : Özellikle LPG li araçlar ,sonrasında karbüratörlü araçlar hava filtresi ve hava yoluna karşı çok hassastır. Hava filtresi tıkalı olduğunda motor hava almakta zorlanır ve ilk çalışma zorlaşır. Hava filtreleri bazen dışardan bakıldığında temiz gibi görülebilir ancak bu tıkanmamış olduğunu göstermez. Şöyleki hava filtrelerinin çoğu kağıt vb. malzemelerden imal filtrelerdir. Bu filtreler özellikle kışın havadaki nemi emerek şişerler ve dışardan temiz görünmesine karşın şiştiği için tıkanırlar. Bunu önlemek için kaliteli markaların filtrelerini kullanmanızı öneririz. Nemden şişmiş bir filtreyi anlamak için onu önce kalorifer üzerinde yada saç kurutma makinası vs. ile iyice kurutun ve yandan filtre yapraklarına bakın. Eğer dalgalanmalar varsa filtre nem çekmiştir.

LPG li bazı araçlarda, özellikle karbüratörlü araçlarda bazı LPG ustaları işin kolayına kaçıp hava emiş borusunun bir kısmını bant ile kapatmaktalar. Bu kesinlikle doğru bir yöntem değildir. Ustalar LPG ayarını kolay tutturmak için bunu yapsalarda hatalı bir yaklaşımdır. LPG ayarı nasıl yapılır yazımızı okumanızı öneririz.

Keza boğaz kelebeğide kirden tozdan sıkışabilmekte ve aracın sağlıklı hava almasını engelleyebilmektedir. Kelebeği temizleyici bir spreyle temizleyerek sorunu çözebilirsiniz.

2. Ömrünü Doldurmuş Buji ve Buji Kabloları : Bujilerde oluşan kurumlanma ,buji tırnak açıklığının zamanla artması ,buji kablolarının zamanla yalıtımını yitirerek kaçaklara neden olası ve beraberinde ateşleme gerilimini düşürmeside aracınızın ilk çalışmasını zorlaştırır. Eğer uzun süredir bujileriniz ve kabloları kontrolden geçmediyse ,yada değişmediyse değişmenizi öneririz. Bujiler normalde iki periyodik bakımda bir değiştirilmelidir. LPG li araçlarda bujilerde herhangi bir kararma yada kurumlanma görülmez. Bu LPG nin kurum oluşturmamasından kaynaklanır ,bu durum sizi yanıltmasın. Bujilerin değişim zamanını tırnak arası mesafesi belirler. Buji kabloları içinse sabit bir km veremeyeğiz. Buji kablolarında oluşan kaçaklar genelde motorun teklemesine ve titremesine neden olur. İleri safhalarda motor güçten düşer.

Bujilerle ilgili bir diğer uyarımızda şu olacaktır ; Bazen ustalar ellerinde aracın orjinal bujisi bulunmadığından bu da iş görür mantığıyla farklı model buji kullanabilmekte ve araç sahibinin bu durumdan nadiren haberi olmaktadır. Aracınızın orjinal buji numaralarını ve tipini öğrenip kontrol edin. Keza akü kutup başlarınıda kontrol etmenizde fayda var. Oksitlenme varsa temizleyip tekrar takın.

3. Tıkalı Yakıt Filtresi : Özellikle LPG li araçlarda sık karşılaşılan bir sorundur. Filtrenin tıkalı olmasından ötürü araç sağlıklı yakıt sağlayamaz ve teklemeler ,motor devrinde dalgalanmalar ,sebepsiz stop etmeler, güçten düşmeler ,geç çalışmalar gibi sorunlar çıkarır. Yakıt filtrelerinizin temiz olduğundan emin olun. Yakıt filtrenizde pislik görünmemesi açık olduğunu göstermez. Bu filtrelerinde çoğu kağıt esaslıdır ve yakıttaki (LPG dahil) nemden şişerek tıkanmalara neden olabilirler.

4. Aşınmış Distribitör ve Avans Sorunları: Distribitörde oluşan aşınmalar (gerek platinlerde ,varsa kömürlerde vs.) hem ateşleme gerilimini düşürür hemde avans ayarını bozar. Buda aracın hem fazla yakmasına ,hem güçten düşmesine hemde zor çalışmasına neden olur. Ayrıntılı bilgi ve avans ayarı için linkimizi okuyun. Pratik bir bilgi olarak distribitörünüzün kapağını açıp tevzi makarasını sağa sola döndürmeye çalışın. Çok fazla boşluk olmamalı ,2-3 mm oynama kabul edilebilsede fazlası distiribitörün değişmesini gerektirebilir. Unutmadan tevzi makarasını eski konumunda bırakın. Keza ateşleme bobini arızalarıda ilk çalışmayı zorlaştırır. Ancak bu durumda motor çalıştıktan sonrada sağlıklı çalışmayacak ve tıpkı egzostu patlak bir motor gibi patırtılı ve titrek çalışacaktır.

5. Bozuk LPG Ayarı ve LPG Sistemi Sorunları : LPG ayarının bozuk olması karbüratörlü araçlar için bir geç çalışma nedenidir. Sıralı sistem LPG lerde ise ayar beyinde bir sorun olmadığı sürece bozulmaz. Ancak yaklaşık 60.000 ve üzeri kilomtrelerde LPG enjektörlerinde kaçaklar meydana gelir ve hem ilk çalışmayı hemde çalıştıktan sonraki performansı etkiler. Bu durumda hem enjektörler ses yapmaya başlar hemde aracın yakıtı artar.

6. Lamda Sensörü Sorunları : Lamda sensörleri elektronik kontrol üniteli araçlarda motorun aldığı hava miktarını ölçer ve uygun hava yakıt oranını belirler. Çoğu zaman hava filtresinin hemen arkasında bulunur. Yeni nesil motorlarda iki adet lamda sensörü bulunur. Birsi egzost hattında egzost gazını ölçerken değieri hava filtresinin ardında hava girişini ölçer. İki veriyi beyine/ECU (Elektronik Kontrol Ünitesi) göndererek hava yakıt oranının kıyaslanarak ayarlanmasını sağlar. Bu linkte ayrıntılı bir incelememiz mevcut. Bu sensörler bazen toz vs. ile kaplanarak doğru ölçüm yapamamaktadırlar. Yada nemden ,titreşimden vs. etkilenerek çeşitli temas sorunları oluşabilmektedir. Bu durum aracın doğru hava yakıt karışımı sağlamasını önlemektedir. Bu durumda ilk çalışma zorlaşabilir ve rolanti devrinde dalgalanmalar oluşabilmektedir. Sensörün içine WD40 gibi bir temizleyici sprey sıkarak, soket bağlantılarınıda pas sökücü spreylerle temizleyip tekrar takmanızı öneririz. Ayrıntılar belirttiğimiz linkte mevcut.

7. Isı Sensörü (müşürü)Arızaları : Yeni nesil ECU (Elektronik Kontrol Ünitesi)lu motorların çoğunda genellikle emme manifoltu üzerinde ısı sensörleri bulunur. Bu sensörler hava sıcaklığını ölçerek sıcaklığa uygun yakıt hava karışımını sağlaması için ECU ya bilgi gönderir. Bu sensör yeri itibariyle titreşimden çok etkilenir ve motorun titreşimi özellikle soket bağlantısında temassızlıklara neden olabilir. Bu sensör arızalandığında motor soğuk havalarda ilk çalışmalarda zorlanır. Soket bağlantılarını kontrol edin ,mümkünse temizleyip tekrar takın. Olmadı değiştirin. Bu sensörü marka ve modellerde değişmekle birlikte hava emiş hattında arayın. Genelde emme manifolduna sabitlenmiştir. Hararet müşürü ile karıştırmayın! Hararet müşürü motor bloğu üzerindedir ve sadece göstergelerinize motor bloğu sıcaklığını iletir, bazen iklimlendirme (klima-ısıtma) sisteminede bilgi yollar.

Bazı marka ve model araçlarda benzer işlev gören basınç sensörleri vardır. Emme manifoldu üzerindedir ve buradaki basıncı ölçerek yakıt hava karışımını ayarlamaya yarar. MAP sensörü diye tabir edilir. Bu sensörün arızalanmasıda ilk çalışmayı geciktireceği gibi çalışan motordada çekmeme, egzosttan duman atma gibi sorunlara neden olur.

7. Kızdırma Resistans veya Isıtma Bujisi Arızaları : Bildiğiniz gibi motorin geç tutuşan ve donmaya meyilli bir yakıtttır. Bu nedenle dizel araçların çoğunda yakıtı ısındırmak için bir kızdırma bujisi yada resistansı bulunur. Fiat gibi bazı markalar 3-5 yıla mahsus benzinli motorlardada bu sistemi kullanmış ve sonrasında vazgeçmiştir. Bu yakıt ısındırma sisteminde (buji yada resistanslarında) oluşacak sorunlarda özellikle soğuk havalarda aracınızın ilk çalışmasını zorlaştıracaktır.

8. Karbüratör Sorunları : Motorunuz karburatörlü ise karburatörünüzde ayar sorunları(özellikle hava ayarı) yada tıkanıklıklar olabilir. Karbüratörünüzün önce ayarlarını kontrol ettirerek sonrasında temizlettirebilirsiniz.

9. Yakıt Sistemi Sorunları : Dizel araçlarda yakıt borularında oluşabilen kaçaklar öncelikli olmak üzere , yakıt pompalarındaki sorunlar (yakıt geri dönüş valfi arızaları gibi-en sık arıza buradan görülür,çoğu zaman tamir takımı değişimi ile sorun çözülür.Yakıt geri dönüş valfleri yakıt borularında sürekli sabit basınçta yakıt bulunmasını sağlar. Valf contalarında bir kaçak olursa yakıt basıncı düşer ve motor çalışmakta zorlanır.) ,yakıt tesisatındaki kaçaklar ,enjektör ve borulardaki tıkanmalarda ilk çalışmayı zorlaştıran etmenlerdir.

LPG li araçlarda yakıt sisteminde kullanılmayan benzinin uzun süre sabit kalmasından ötürü çeşitli tıkanıklıklar oluşabilir. Bu sorunda motorda ilk çalışmayı zorlaştırırken motorda titremelere vs. neden olabilir. Bunu önlemek için motorunuzu arasıra benzinle çalıştırın. Motorda titremeler, geç çalışmalar vs. başlamış ise bir kaç gün aracınızı sırf benzin ile ve yüksek devirde kullanın. Yakıt sistemindeki tıkanıklıklar açılacaktır. Enjektör açıcılarıda kullanabilirsiniz.

10. Rolanti Sistemi Sorunları : Özellikle karburatörlü araçlarda rolanti devresi denilen valflerden bazen rolanti motorundan vs. oluşan sistemler vardır. Bu sistem arızalandığında aracınızda gazdan kesmelerde stop etme, rolandi devrinde dalgalanmalar, ilk çalışmada zorluklar ,motor devirlenirken devirde dalgalanmalar vs. gözlenir.

11. Silindir Kapak Contası : Silindir kapak contası yanma odasına yakın bir yerden yandı ise motor suyu yanma odasına dolacak ve ilk çalışmayı zorlaştıracaktır. Silindir kapak contanızın durumunu anlamak için buradaki linki okuyun.

12. Dizel Araçlarda Kompresyon Düşüklüğü : Dizel araçlar sıkışan havanın ısınıp yakıtı tutuşturması prensibine göre çalışır. Eğer motor kompresyon veriyorsa yeterli basınç sağlanamayacak ve yanma gerçekleşmeyecektir. Kompresyon testi başlıklı yazımızı okuyun. Böyle bir sorun varsa en iyi ihtimalle segmanları değiştirmeniz gerekcektir.

13. Krank Sensörü Arızaları : Yeni nesil bazı motorlarda krank sensörü denilen bir sensör krank milinin yerini tespit ederek ECU(beyin) e bu veriyi gönderir. ECU da krankın bulunduğu konuma göre ateşlemeyi ayarlar. Yani ateşleme avansını bu sensörden aldığı bilgiye göre ayarlar. Bazı motorlarda bu işlem eksantrik milinden yapılır. Krank sensörü arıza yaparsa motor avans ayarını doğru yapamaz. Hem ilk çalışmada zorlanır hemde duruma göre vuruntulu çalışabilir.

14. ECU Sorunları : Aracınız ECU lu ise ECUda oluşan herhangi bir sorun ilk çalışmayı etkileyecektir.

15. Temas Sorunları : Özellikle topraklama hatları ve diğer elektrik tesisatı gece gündüz ısı farkıyle şasinin hareket etmesinden ,gerek titreşimlerden ,gerekse toz ve kirden temassızlıklarla karşılaşabilmektedir. Bu gibi durumlarda gerek sensörlerde, gerek marş, şarj sistemlerinde envai çeşit sorunlar oluşabilmektedir. Motorunuzdaki tüm sensörleri ve elektrik bağlantılarını ara sıra kontrol etmeniz, temizleyici spreylerle temizlemeniz ,oksitlerini kaldırmanız ve motorunuzu temiz tutmanız pek çok arızanın önüne geçecektir.

Kolay Gelsin.